Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα θετική αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς την εκταμίευση 17,8 δισ. Ευρώ υπο μορφή επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) για την περίοδο 2021-2026. Η χρηματοδότηση αυτή θα υποστηρίξει την εφαρμογή των κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να εξέλθει ισχυρότερη από την πανδημία COVID-19.

Ο μηχανισμός RRF — που βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU — θα διαθέσει έως και 672,5 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.

Το σχέδιο της Ελλάδας εντάσσεται στον άνευ προηγουμένου συντονισμένο τρόπο με τον οποίο απαντά η ΕΕ στην κρίση της COVID-19, με στόχο να αντιμετωπίσει τις κοινές ευρωπαϊκές προκλήσεις ενστερνιζόμενη την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και να ενισχύσει την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα και τη συνοχή της ενιαίας αγοράς.

Η Επιτροπή αξιολόγησε το σχέδιο της Ελλάδας με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται στον κανονισμό RRF. Στην ανάλυση της Επιτροπής εξετάστηκε κατά πόσο οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του σχεδίου της Ελλάδας στηρίζουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντοπίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό της, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητά της.

Διασφάλιση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας Σύμφωνα με την αξιολόγηση του σχεδίου από την Επιτροπή, το 38 % των συνολικών κονδυλίων της Ελλάδας διατίθεται για μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους. Σε αυτά περιλαμβάνονται επενδύσεις για την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και ενίσχυση του καθεστώτος στήριξης για τους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπλέον, το σχέδιο υποστηρίζει επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις και την ανάπτυξη τοπικών αστικών σχεδίων με έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη στήριξη ενός εθνικού προγράμματος αναδάσωσης και μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ενίσχυση των συστημάτων πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστροφών, που καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις επενδύσεις για τον μετριασμό των πλημμυρών.

Σύμφωνα με την αξιολόγηση του σχεδίου από την Επιτροπή, το 23 % των συνολικών κονδυλίων της Ελλάδας διατίθεται στην ψηφιακή μετάβαση. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το ελάχιστο όριο του 20 % που απαιτείται από τον κανονισμό RRF. Τα μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας περιλαμβάνουν επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές όπως δίκτυα 5G και οπτικών ινών, μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης μέτρα για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα επίπεδα, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος και μέσω ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της Ελλάδας

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το σχέδιο της Ελλάδας αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το σύνολο ή ένα σημαντικό υποσύνολο των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων που περιγράφονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απηύθυνε το Συμβούλιο στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2019 και το 2020. Περιλαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και αυξάνουν τις ευκαιρίες απασχόλησης μέσω της βελτίωσης της παραγωγικότητας. Το σχέδιο προβλέπει την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος δημόσιας υγείας που θα στηρίζει την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια πρόληψη και θα ενισχύει την πρωτοβάθμια περίθαλψη, ενώ παράλληλα επιδιώκει να καταστήσει την οικονομία πιο ανοικτή, να βελτιώσει τη δημόσια διοίκηση και να καταστήσει το δικαστικό σύστημα πιο αποτελεσματικό.

Παράλληλα με τη σημαντική αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, το σχέδιο αξιοποιεί πλήρως τα δάνεια του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την παροχή χρηματοδότησης σε εταιρείες και για την αύξηση του επιπέδου των ιδιωτικών επενδύσεων. Το σχέδιο βασίζεται στις κύριες τρέχουσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ευρύτερης λειτουργίας της οικονομίας, οι οποίες παρακολουθούνται επί του παρόντος στο πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας, και συμπληρώνει τις μεταρρυθμίσεις αυτές.

Αποτελεί μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας, η οποία συμβάλλει κατάλληλα και στους έξι πυλώνες του κανονισμού RRF.

Στήριξη εμβληματικών επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών έργων

Το ελληνικό σχέδιο προτείνει έργα και στους επτά εμβληματικούς ευρωπαϊκούς τομείς. Πρόκειται για ειδικά επενδυτικά έργα τα οποία αφορούν ζητήματα κοινά σε όλα τα κράτη μέλη σε τομείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και είναι απαραίτητοι για τη διπλή μετάβαση. Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει προτείνει τη διάθεση 2,3 δισ. ευρώ για τη μεταρρύθμιση του συστήματος εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, σε συνδυασμό με επενδύσεις σε προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης που καλύπτουν όλο το εργατικό δυναμικό. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην απόκτηση δεξιοτήτων υψηλής ποιότητας και σχετικών με την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων δεξιοτήτων που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.

Από την αξιολόγηση διαπιστώνεται επίσης ότι κανένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δεν βλάπτει σημαντικά το περιβάλλον, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στον κανονισμό RRF. Τα συστήματα ελέγχου που εφαρμόζει η Ελλάδα θεωρούνται επαρκή για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Το σχέδιο παρέχει επαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές θα προλαμβάνουν, θα εντοπίζουν και θα διορθώνουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, διαφθοράς και απάτης που σχετίζονται με τη χρήση των κονδυλίων.

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Η πρόεδρος κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε τα εξής: «Χαίρομαι ιδιαιτέρως που παρουσιάζω σήμερα τη θετική αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, ύψους 30.5 δισ. ευρώ, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το σχέδιο είναι φιλόδοξο και θα συμβάλει στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για τον ελληνικό λαό. Μπορεί να αναδιαμορφώσει την Ελλάδα για τις επόμενες δεκαετίες. Πρέπει να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο, για τις επόμενες γενιές. Θα σταθούμε δίπλα σας για να σας στηρίξουμε σε κάθε βήμα.»

Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε τα εξής: «Το σχέδιο ανάκαμψης της Ελλάδας θα την βοηθήσει να βγει ισχυρότερη από την πανδημία και θα εξοπλίσει την οικονομία της για ένα πιο πράσινο και ψηφιακό μέλλον. Τα μέτρα περιλαμβάνουν στήριξη για ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις και καθαρές αστικές μεταφορές, και εστιάζουν στη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων του πληθυσμού, τόσο όσον αφορά την εκπαίδευση όσο και την επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Επικροτούμε τη φιλοδοξία της Ελλάδας για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων και τη μεταρρύθμιση της πολιτικής για την αγορά εργασίας, καθώς και για την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και των επιχειρήσεων, στοιχεία που θα είναι καθοριστικά για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας. Συνολικά, το σχέδιο προσφέρει μοναδική ευκαιρία στην Ελλάδα για να εξοπλίσει την οικονομία και τους ανθρώπους της για το μέλλον και να θέσει τη χώρα σε μια πιο βιώσιμη πορεία ανάπτυξης. Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τις ελληνικές αρχές ώστε να υλοποιηθούν πλήρως αυτές οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις.»

Ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Σαράντα χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Κοινότητα ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στη μακρά ευρωπαϊκή ιστορία της χώρας. Η Ελλάδα πρόκειται να λάβει στήριξη πάνω από 30 δισ. ευρώ μέσω του NextGenerationEU, η οποία θα υποστηρίξει σημαντικές επενδύσεις και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις κατά την επόμενη πενταετία.

Πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο που μπορεί να ωφελήσει όλα τα μέρη της Ελλάδας και κάθε τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση από την τελευταία κρίση, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση: το NextGenerationEU είναι μια εταιρική σχέση που θα προωθήσουμε από κοινού.»

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή εξέδωσε σήμερα πρόταση εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για τη διάθεση 17,8 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων προς την Ελλάδα στο πλαίσιο του RRF. Το Συμβούλιο θα έχει, κατά κανόνα, προθεσμία τεσσάρων εβδομάδων για να εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής.

Η έγκριση του σχεδίου από το Συμβούλιο θα επιτρέψει την εκταμίευση  ροχρηματοδότησης ύψους 4δισ. ευρώ προς την Ελλάδα. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 13 % του συνολικού ποσού που θα διατεθεί στην Ελλάδα.

Η Επιτροπή θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις βάσει της ικανοποιητικής εκπλήρωσης των οροσήμων και των στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, που θα αντικατοπτρίζουν την πρόοδο ως προς την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.